Do najczęściej spotykanych trudności wychowawczych obserwowanych u dzieci przebywających w rodzinach zastępczych należą:

1. choroba sieroca;
2. lepkość uczuciowa – szczególnie u dzieci małych – przymilanie się, szukanie dla siebie najlepszych rodziców;
3. nieumiejętność tworzenia więzi emocjonalnych – lęk przed zależnością emocjonalną, chłód uczuciowy, obojętność, niechęć, wrogość;
4. nieufność, lękliwość, strach przed bliskością, dotykiem;
5. agresja wobec: rodziców, rodzeństwa, rówieśników, nauczycieli, zwierząt, przedmiotów itd. - stosowanie przemocy w rozwiązywania różnych sytuacji życiowych.;
6. brak umiejętności społecznych np.: nieznajomość zasad prawidłowej komunikacji, nieumiejętność radzenia sobie z emocjami;
7. zaniżona samoocena, ciągłe obwinianie siebie, branie wszystkiego do siebie;
8. idealizm, nieumiejętność przyjmowania krytyki i przyznawania się do błędów – „albo jestem perfekcyjny, albo nie jestem nic wart”, przewrażliwienie na punkcie swojej niedoskonałości;
9. autoagresja, masturbacja (nawet u małych dzieci);
10. uzależnienia;
11. urazy psychiczne, lęki, fobie;
12. podatność na złe wpływy – wybieranie złego środowiska – w myśl zasady „lepiej być kimś złym niż nikim”, złe środowisko jest znane, oswojone - natomiast dobre budzi lęk jest trudne i nowe, dlatego dzieci nawet mimo szczerych chęci poprawy często lgną do grup i osób zdemoralizowanych;
13. silna potrzeba bycia normalnym, przeciętnym - chęć zasłużenia na akceptację środowiska, wkupywanie się w łaski kolegów, „popisywanie się”, ukrywanie swojej przeszłości i faktu bycia w rodzinie zastępczej;
14. wyłudzanie różnych rzeczy czy usług od innych (czasem metodą brania na litość przez granie „biednej sierotki”), żebranie;
15. porównywanie rodziców zastępczych do biologicznych lub do domu dziecka –idealizowanie swojej przeszłości – chwilowa lub ciągła chęć powrotu do rodziny biologicznej (nawet patologicznej) lub placówki;
16. prowokowanie rodziców zastępczych do bicia, krzyku itp. – zwłaszcza dzieci, które doświadczyły kiedyś przemocy;
17. nieposłuszeństwo, nieprzystosowanie do życia w świecie zasad i norm, niezrozumienie i brak akceptacji struktury rodziny, wzajemnych relacji, praw i obowiązków – szczególnie pozycji rodziców w rodzinie, wymuszanie relacji partnerskich między rodzicami a dziećmi;
18. manipulacje decyzjami rodziców np.: tata powie „nie” to idę do mamy itd.;
19. kłamstwa;
20. ucieczki;
21. traktowanie rodziców jak usługodawców, oczekiwanie od nich ciągłej opieki i pomocy. Zwłaszcza dzieci przebywające jakiś czas w domu dziecka przyzwyczajone do przebywania wśród pracowników, których jedynym zadaniem jest świadczenie rozmaitych usług dla dzieci, nie potrafią zrozumieć, że rodzice mają też własne zainteresowania, pracę poza domem, swoich znajomych oraz rozmaite potrzeby (np. potrzebę odpoczynku) i uczucia;
22. chęć posiadania rodziny bez podjęcia trudu tworzenia jej;
23. silna potrzeba własności;
24. postawa roszczeniowa „wszystko mi się należy i ktoś ma mi to dać” – nieumiejętność odczuwania i okazywania wdzięczności, lenistwo, niedocenianie wartości pracy, nauki, jakiegokolwiek wysiłku, brak wytrwałości;
25. brak aspiracji edukacyjnych, moralnych itd., dzieciom często nie zależy (przynajmniej tak deklarują) na tym kim będą w przyszłości, co będą umiały, itd.;
26. nie szanowanie własności i rzeczy, „bylejakość”, wandalizm;
27. rozrzutność, marnotrawstwo – wszystko na teraz, brak myślenia przyszłościowego;
28. kradzieże;
29. nieumiejętność organizacji czasu, niektóre dzieci, nawet 12-14 letnie nie znają się na zegarku;
30. brak umiejętności i potrzeb w zakresie higieny osobistej oraz estetyki i higieny otoczenia;
31. poważne braki i zaległości edukacyjne;
32. brak umiejętności i wiedzy o zagadnieniach z życia codziennego;
33. niechęć, lęk przed szkołą, częste wagary;
34. dysleksja;
35. problemy zdrowotne – zaniedbania, nie zdiagnozowane w porę problemy fizyczne i psychiczne;
36. nadpobudliwość;
37. alkoholowy zespół płodowy - FAS;
38. moczenie;
39. anoreksja i bulimia;
40. problemy z jedzeniem - nieprawidłowe nawyki żywieniowe, gromadzenie jedzenia, obżeranie się na zapas, lęk przed głodem.

Jeśli chcesz coś dodać do powyższej listy, albo podzielić się swoimi spostrzeżeniami napisz do nas  e-mail:   Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.